پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه گویجه بل اهر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه­ گویجه­بل در وقوع زمین­لغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) می­باشد. مهم­ترین دلیل انتخاب این حوضه برای پژوهش، مشاهده­ زمین­لغزش­های موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زیست­ محیطی نگارند­گان است. این حوضه یکی از زیرحوضه­های اهرچای به وسعت 7406 هکتار با موقعیت جغرافیایی ً26/21، َ47، ْ46 تا ً64/53، َ56، ْ46 طول شرقی و ً13/42، َ21، ْ38 تا ً04/39، َ27، ْ38 عرض شمالی می­باشد. معیارهایی که جهت تحلیل حساسیت زمین­لغزش­ها در حوضه­ مورد بررسی انتخاب گردید شامل 9 پارامتر (شیب، جهت، ارتفاع، سنگ­شناسی، گسل، شبکه­ ارتباطی، کاربری اراضی، بارش و آبراهه­های اصلی) است که از نقشه­های پایه و مطالعات میدانی و تصویر ماهواره­ای اسپات استخراج و با استفاده از تکنیک­های مکانی تحت GIS در 5 طبقه نسبت به تأثیر هر واحد در وقوع زمین­لغزش ارزش­گذاری اولیه شد. سپس با استفاده از برنامه­ الحاقی ماریونی (اکستنشن AHP) مقایسه­ دوبه­دو بر روی لایه­ها انجام و نقشه­ نهایی حساسیت اراضی در وقوع لغزش استخراج گردید. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت زمین­لغزش­ها در حوضه گویجه­بل نشان داد که تأثیرگذارترین عامل در وقوع زمین­لغزش با توجه به بیش­ترین وزن معیار سنگ­شناسی با وزنی برابر با 3113/0 و معیار ارتفاع با حداقل وزن (0178/0) با تأثیر کمترین مقدار در وقوع زمین­لغزش در حوضه­ گویجه­بل هستند. هم­چنین تحلیل خطر زمـین­لغزش در حوضه­ مورد مطالعه نـشان می­دهد که اراضی در معرض خطر با استطاعت لغزش بسیار بالا بالغ بر 1222 هکتار مساحت می­باشد که این میزان در حدود 5/16 درصد از کل منطقه را شامل می­شود.